Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Yapılan Değişiklikler
Bilindiği üzere 7242 sayılı Ceza ve GüvenlikTedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 15 Nisan 2020 tarihli ve 31100 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu değişiklik ile birlikte infaz hakkındaki kanun ile birlikte 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hakkında önemli ölçüde değişiklikler yapılmıştır.
Kaçakçılık Suçu
Kaçakçılık suçu; ithali veya ihracı yasak bir eşyanın ülkeye sokulması veya ithali yahut ihracı mümkün bir eşyanın ödemesi gereken zorunlu gümrük vergilerini ödememek adına gümrükten kaçırılması kaçakçılık suçunu teşkil etmektedir.
Kaçakçılık Suçuna Giren Eşyalar
Her türlü eşya kaçakçılık suçunun konusu olabilmektedir. Mesela,
- Gümrük kaçakçılığı,
- Elektronik eşya kaçakçılığı
- İlaç kaçakçılığı,
- Hayali ihracat kaçakçılığı,
- İthalat kaçakçılığı,
- Alkol ve sigara kaçakçılığı,
- Akaryakıt(petrol) kaçakçılığı vb. isimlerle anılmaktadır.
Kaçakçılık Suçlarında Soruşturma ve Kovuşturma
Kaçakçılık suçları şikayete bağlı olmayıp herhangi bir şekilde suçun işlendiği kolluk veya savcılık tarafından öğrenildiğinde re’sen soruşturma yapılarak kamu davası açılmaktadır.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Yapılan Değişikler İle Getirilen Yenilikler
Suça Konu Eşyanın Değerine Göre Ceza Tayini
Yasa değişikliğinden önce suçun işlenmesiyle birlikte ceza verilirken malın miktarına bakılmaksızın ceza tayini aynı orandan gerçekleşiyordu. Örneğin, 10 şişe alkol ile 100 şişe alkol yakalatan, 10 karton sigara ile 50 karton sigara yakalatan ya da 50 litre akaryakıt ile 250 litre akaryakıt yakalatan aynı cezayı alıyordu. Ancak 5607 Sayılı Kanun’ un 22. Maddesiyle yeni getirilen düzenlemeyle birlikte kaçakçılık suçunun konusunu oluşturan eşyanın değerinin;
- Fahiş olması hâlinde, verilecek cezalar yarısından bir katına kadar artırılır,
- Eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek cezalar yarısına kadar,
- Pek hafif olması hâlinde ise üçte birine kadar indirilir, Şeklinde düzenlenmiştir. Yani ele geçirilen eşyanın değerine göre oransal ceza tayini gerçekleştirileceği ele alınmıştır. Bu durumu hakim ceza verirken göz önünde bulundurarak cezada arttırım ya da indirim sebebi sayacaktır. Eşyanın değerinin fahiş, hafif ya da pek hafif olduğu durumunu gümrük vergisi, ülkenin ekonomik koşulları vb.kriterlere göre değerlendirilecektir.
Suç Nedeniyle Ortaya Çıkan Zararın Soruşturma ve Kovuşturma Evresinde Ödenmesine Göre Etkin Pişmanlık Hükümleri
Öncelikle suçta soruşturma, bir suçun işlendiğinin öğrenilmesinden başlar ve kamu davasının açılmasına kadar sürer. Kovuşturma ise davanın açılmasından başlayarak hakimin nihai karar vermesine kadar geçen evreyi kapsar.
Kaçakçılık suçlarında önceki yasal mevzuata göre suçun işlenmesinden sonra etkin pişmanlık hükümleri sadece soruşturma aşamasında zarar giderildiğinde uygulanabilirken yeni değişiklikle birlikte artık kovuşturma evresinde de kamunun uğradığı zarar sanık tarafından karşılanırsa etkin pişmanlıktan faydalanacaktır. Yasaya göre,
Kaçakçılık suçlarından birini işlemiş olan kişi, etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı devlet Hazinesine;
a) Soruşturma evresi sona erinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza yarı oranında,
b) Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza üçte bir oranında, indirilir. ‘’
Bu husus, yani kamunun uğradığı zararı ödeme koşuluyla etkin pişmanlıktan faydalanabileceğini; soruşturma evresinde cumhuriyet savcısı tarafından şüpheliye ihtar edilir. Soruşturma evresinde savcılık tarafından ihtar yapılmaması hâlinde kovuşturma evresinde hâkim tarafından sanığa ihtar yapılır. Yapılan ihtarlardan sonra suçu işleyen bireye makul bir süre verilip zararın karşılanması durumunda indirim yapılır. Suç indiriminden daha fazla faydalanmak isteyen bireyler soruşturma evresinde zararı karşılamalıdır.
Ancak yeni düzenlemeye rağmen bu suç indiriminden faydalanamayacak olan şahıslarda vardır. Bunlar; Mükerrirler (önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suç işlemiş olanlar) veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde bu indirim uygulanmayacaktır.
Kaçakçılık Suçu Nedeniyle Yasa Değişikliğinden Önce Hüküm Alanların Durumu
Son olarak değineceğimiz konu ise yasa değişikliğinden önce kaçakçılık suçu işleyip hükmü olanların bu yasadan faydalanıp, faydalanamayacağıdır.
Kanun koyucu daha önce kaçakçılık suçu işleyip ceza alanlarında bu yeni yasal mevzuattan faydalanmasının yolunu açmıştır. 5607 Sayılı Kaçakçılık Kanunu’ na getirilen geçici 12. Maddesi ile;
- Hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında bulunanların da kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde başvurması halinde bu indirim hakkından yararlanabilecektir. Buna göre, dosyası infaz aşamasında olanlar etkin pişmanlık gösterir ve suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı parayı devlet hazinesine ödediği takdirde cezası üçte bir oranında indirilecektir.
- Yine Geçici 12.maddenin ikinci fıkrası ise temyiz aşamasındaki davalarla ilgili yapılacak işlemi düzenlemiştir. Buna göre, bu Kanun kapsamına giren suçlardan dolayı kanun yolu incelemesinde bulunan dosyalarda lehe değerlendirme yapılacak dosyalar hakkında bozma kararı verilecek; Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığında bulunan dosyalar ise ilk derece mahkemelerine iade edilecektir.
Sonuç olarak özetleyecek olursak, yeni getirilen düzenlemeyle birlikte kaçakçılık suçlarında malın değerine göre orantılı ceza tayini, etkin pişmanlığın yargılamanın her aşamasında uygulanacağı ve cumhuriyet Savcısı ya da hâkim tarafından kaçakçılık suçları ile ilgili olarak, soruşturma ve kovuşturma aşamasında şüpheliye etkin pişmanlık hükmünden yararlanıp yararlanmayacağını sorması zorunlu hale getirilmiştir.
Kaçakçılık Suçlarında Avukata İhtiyacım Var mıdır?
Kaçakçılık suçu ile ilgili soruşturma ya da kovuşturmayla karşı karşıya kalmanız durumunda derhal uzman bir avukata müracaat etmenizi tavsiye ederiz. Deneyimli bir ceza avukatı davanızı gözden geçirir, lehinize olan bütün kanıtları toplar vesizi en iyi şekilde temsil eder.
