UZLAŞTIRMA KAPSAMINA GİREN BİR SUÇUN UZLAŞTIRMA KAPSAMINA GİRMEYEN BAŞKA BİR SUÇ İLE İŞLENMESİ DURUMU
Ceza Muhakemesi Kanunu 253/3’ e göre ‘’ Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte aynı mağdura karşı işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanmaz’’ hükmü gereği, aynı mağdura karşı hem uzlaşmaya tabi bir suç hem de uzlaşmaya tabi olmayan bir suç birlikte işlenmesi durumunda her iki suç bakımından uzlaştırma söz konusu olamayacaktır.
Yine CMK 253/3’ e göre ‘’ Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa bile, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilemez.’’ hükmü gereği cinsel dokunulmazlık suçlarının şikayete tabi olan kısmı dahi için uzlaştırma yolu kapatılmıştır. Buna ilişkin olarak aşağıda Yargıtayın vermiş olduğu bir kararında cinsel dokunulmazlık ile birlikte uzlaşmaya tabi suçlar dahi işlense uzlaştırmaya tabi suç için uzlaşma yapılamayacağı yönünde karar verilmiştir. Bizce de isabetli olan bu karara geçmeden önce, bir kez daha belirtmek isteriz ki; Aynı mağdura karşı hem uzlaştırma kapsamına giren bir suç işlenmesi hem de uzlaşmaya tabi olmayan bir suç işlenmesi durumunda uzlaştırmaya tabi olan suç dahi uzlaştırma kapsamından çıkacaktır.
Örneğin; Gece vakti yapılan hırsızlık suçunda ayrıca mağdurun kapısını kırmaktan dolayı oluşacak mala zarar verme suçu işlenirse, gece vakti hırsızlık suçu uzlaştırmaya tabi olmadığı için, uzlaştırmaya tabi mala zarar verme suçu da uzlaştırma kapsamı dışında kalacaktır.
Hangi suçlar uzlaştırmaya tabidir
Uzlaştırma5271 sayılı CMK’ nın 253 ile 255. Maddeleri arasında düzenlenmiş olup CMK’nın253. maddesi uyarınca kural olarak şikayete tabi olan suçların tamamı uzlaşmaya tabidir.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olmayan suçlar bakımından ise kanunda açıkça hüküm olması halinde uzlaştırma hükümleri uygulanacaktır. Devlet ve kamu kurum ve kuruluşlarına karşı işlenen suçlar uzlaşma kapsamına dahil değildir.
Ayrıca, ön ödemeye tabi suçlar, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile etkin pişmanlık hükümlerine yer veren suçlar uzlaşma kapsamı dışında tutulmuştur.
Yine uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte aynı mağdura karşı işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanamayacaktır.
Suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar bakımından uzlaştırma yoluna gidilecektir.
Uzlaşma kapsamına giren suçlar;
· Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar.
· Şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan;
· Kasten yaralama ( madde 86/1-2, madde 88)
· Taksirle yaralama (madde 89)
· Tehdit(madde 106/1)
· Konut dokunulmazlığının ihlali (madde 116)
· İşve çalışma hürriyetinin ihlali (madde 117/1, madde 119/1-c)
· Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu (madde 123)
· Hakaret suçu (a fıkrası hariç madde 125)
· Kişinin hatırasına hakaret (madde 130/1-2)
· Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu (madde 132/1-2-3)
· Kişilerarasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (madde 133/1-2-3)
· Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu (madde 134/1-2)
· Hırsızlık(madde 141)
· Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde veya bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla hırsızlık (madde 144/1-a, b)
· Kullanma hırsızlığı (madde 146/1)
· Mala zarar verme suçu (madde 151/1-2)
· Hakkı olmayan yere tecavüz suçu (madde 154/1)
· Güveni kötüye kullanma (madde 155)
· Bedelsiz senedi kullanma suçu (madde 156/1)
· Dolandırıcılık(madde 157),
· Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçu (madde 160/1)
· Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (madde 165,)
· Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (madde 234),
· Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkra hariç, madde 239)
· Açığa imzanın kötüye kullanılması (madde 209/1)
· Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu (madde 233/1)
· İcra ve İflas Kanununda yer alan uzlaştırmaya tabi suçlar
· Kooperatifler Kanununda yer alan uzlaştırmaya tabi suçlar
· Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda yer alan uzlaştırmaya tabi suçlar
· Çek Kanununda yer alan uzlaştırmaya tabi suçlar
· Türk Ticaret Kanununda yer alan uzlaştırmaya tabi suçlar
· Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olanlar hariç olmak üzere; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, kanunda açık hüküm bulunması gerekir.
YARGITAY KARARI
T.C.
YARGITAY
1. CEZA DAİRESİ
ESAS NO: 2017/1234
KARAR NO: 2017/2256
KARAR TARİHİ: 12.6.2017
ÖZET: Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilemeyeceği gibi cinsel suçla birlikte işlenen diğer suçlar uzlaşma kapsamında olsa bile uzlaşma hükümleri uygulanmaz... "Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanmaz. " şeklindeki düzenleme karşısında sanığın uzlaştırma kapsamına alınan tehdit ve yine talep konusu olmayan kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarını cinsel taciz suçu ile birlikte işlediği cihetle uzlaştırma kapsamında olmadığı"
Zorla kaçırıp alıkoymak, tehdit ve sarkıntılık suçlarından sanık ...'ın, 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 191/1 (iki kez),421/2, 429/1, 430/1, 81/1, 81/2 (üç kez), 71. ve 74. maddeleri uyarınca 10 yıl2 gün ağır hapis ve 15 ay 21 gün hapis cezaları ile cezalandırılmasına dair Burdur Ağır Ceza Mahkemesi'nin 07/06/2001 tarihli ve 2000/221 esas, 2001/89Sayılı kararının Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 20/06/2002 tarihli ve 2002/4828esas, 2002/4824 karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmesini müteakip, 01/06/2005 tarihinde 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun yürürlüğe girmesi nedeni ile yapılan uyarlama yargılaması sonucunda tehdit suçlarından yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, önceki hükmün bu suçlar yönünden aynen infazına, zorla alıkoyma ve sarkıntılık suçlarından lehe bulunan5237 Sayılı Kanun'un 105/1, 109/1 (iki kez) ve 109/5. (iki kez) maddeleri uyarınca 6 yıl, 3 yıl ve 9 ay hapis cezaları ile cezalandırılmasına dair Burdur Ağır Ceza Mahkemesi'nin 08/06/2005 tarihli ve 2000/221 esas, 2001/89 Sayılı ek kararını takiben, tehdit suçlarından dolayı hükümlü hakkında 02/12/2016tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6763 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümleri gereğince hükümlünün hukuki durumunun yeniden değerlendirilerek, infazın durdurulup durdurulmayacağına dair bir karar verilmesi talebinin reddi ile infazın devamına dair Burdur Ağır Ceza Mahkemesi'nin 12/12/2016 tarihli ve 2000/221esas, 2001/89 Sayılı ek kararına karşı yapılan itirazın kabulüyle anılan kararın kaldırılmasına dair Isparta 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 04/01/2017tarihli ve 2017/12 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Dosya kapsamına göre, 5271 Sayılı Kanun'un 253/3.maddesinde yer alan, "Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa bile, (…)(1)cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilemez. (Ek cümle:26/6/2009 - 5918/8 md.). Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanmaz. (1)" şeklindeki düzenleme karşısında sanığın uzlaştırma kapsamına alınan tehdit ve yine talep konusu olmayan kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarını cinsel taciz suçu ile birlikte işlediği cihetle uzlaştırma kapsamında olmadığı gözetilmeden, yapılan itirazın reddi yerine kabulüne karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 09/04/2017 gün ve94660652-105-15-1283-2017-KYB sayılı yazılı istemlerine müsteniden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesi ile Dairemize ihbar ve dava evrakı gönderilmekle, incelenerek gereği düşünüldü;
SONUÇ : Kanun yararına bozma talebine dayanılarak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen tebliğnamedeki bozma istemi incelenen dosya kapsamına göre yerinde görüldüğünden, Isparta 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nin04/01/2017 tarihli ve 2017/12 değişik iş sayılı kararının 5271 Sayılı CMK'nun309. maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZULMASINA, diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 12/06/2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.