Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçu (TCK 136)
Bir kişiye ait verileri izinsiz bir şekilde ele geçirme veya yayma bir suçtur. Bu suç seçimlik hareketli suçlardandır. Bu suçu işleyenler; hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması, kişisel verilerin ele geçirilmesi hareketlerinden herhangi birini gerçekleştirdiğinde fail cezalandırılmalıdır. Bu nedenle, aşağıdaki üç seçimlik hareketten herhangi birinin yapılmasıyla failin cezalandırılması gerekir:
- Hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi,
- Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması,
- Kişisel verilerin ele geçirilmesi.
Suçun Faili
TCK 135. Maddesindeki düzenlenen kişisel verileri kaydetme ve TCK 136. Maddesindeki kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçlarında herkes tarafından işlenebildiğinden dolayı herkes fail olabilir.
Suçun Mağduru
Bu suçta herkes fail olabildiği gibi aynı zamanda mağdur da olabilir. Ancak mağdurun mutlaka gerçek kişi olması gerekir.
Hangi Bilgiler Kişisel Veri Olarak Kabul Edilir?
Kişisel veri kavramından neyin anlaşılması gerektiği ulusal ve uluslararası pek çok hukuki düzenlemede benzer şekilde açıklanmıştır.
Nitekim 6698 sayılı Kanunun 3. maddesinde de kişisel verinin, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiyle ilgili her türlü bilgiyi ifade ettiği belirtilmiştir. Bu tanım, konusunu kişisel verilerin oluşturduğu tüm suçlar bakımından esas alınmalıdır. Nitekim TCK’nın 135. maddesinin gerekçesinde de suçun konusunu oluşturan kişisel verinin gerçek kişiye ait her türlü bilgi anlamına geldiği ifade edilmiştir. Dolayısıyla her türlü kişisel veri bu suçların konusunu teşkil etmektedir. Kişisel verilere örnekler verecek olursak;
Nüfus bilgileri, T.C kimlik numarası, adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı gibi, adli sicil kaydı, yerleşim yeri, eğitim durumu, mesleği, banka hesap bilgileri, telefon numarası ,elektronik posta adresi, kan grubu, medeni hali, parmak izi, DNA’sı, saç, tükürük, tırnak gibi biyolojik örnekleri, cinsel ve ahlaki eğilimi, sağlık bilgileri, etnik kökeni, siyasi, felsefi ve dini görüşü, gibi.
Diğer yandan Hukuka uygun bir şekilde elde edilen kişisel verilerin, özel kanunlarda belirlenen sürelerin sonunda yok edilmesi gerekir. Verilerin bu süreler sonunda yok edilmemesi halinde kişisel verilerin yok edilmemesi suçu meydana gelir.
Kişiye ait fotoğraf, resim, görüntü, video kaydı vs.gibi veriler, somut olayın özelliklerine göre kişisel verilerin ele geçirilmesi suçunu oluşturabileceği gibi bu suça göre genel nitelikte bir suç olan özel hayatın gizliliği suçuna da vücut verebilir.
Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçu Unsurları
Kişisel verileri bir başkasına verme suçu: TCK md. 136 metninde geçen “başkası” hem gerçek bir kişiyi hem de tüzel bir kişiyi kapsamaktadır. Örneğin kişisel veriler hukuka aykırı bir şekilde A kişisine ya da tüzel kişisine verildiğinde ‘kişisel verileri başkasına verme suçu”oluşur. Kişisel veriler, bu kişilere elden, posta ya da internet üzerinden elektronik posta ile vb. araçlarla verilebilir. Bu seçimlik harekette verilerin hukuka uygun ya da aykırı yöntemle elde edilmiş olmasının önemi bulunmamakta olup, önemli olan husus verme eyleminin hukuka aykırı olmasıdır.
Kişisel verileri yayma suçu: Kişisel verilerin yayılması, kişisel verilerin üçüncü kişilere duyurulması veya dağılması anlamına gelmektedir. Örneğin, İnternet üzerindeki bir web sitesinde kişisel verileri yayınlamak, Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya üzerinden bu verileri yayınlamak ya da birçok kişiye elektronik posta ile ya da telefondan kısa mesajla göndermek, yazılı ya da görsel medyada yayınlamak gibi hareketler kişisel verileri yayma suçu olarak kabul edilir.
Kişisel verilerin ele geçirilmesi suçu: Kişisel verilerin ele geçirilmesi fiili, başkasının hakimiyeti altında bulunan bir kişisel verinin, failin hakimiyeti altına girmesi ile gerçekleşir. Kişisel verilerin kayıtlı olduğu belgelerin alınması ya da kayıtlı olduğu bilişim sisteminden ele geçirilmesi vb. şekillerde gerçekleştirilebilecektir.
Yukarıdaki seçimlik hareketlerin yapılmasıyla bu suç oluşur. Suç teşkil eden hareketler nedeniyle herhangi bir zarar meydana gelmesi şart değildir.
Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Bu nedenle, suçun soruşturulması için tarafından şikayet başvurusu yapılması da gerekmez. Söz konusu suçun işlendiği ihbar, şikayet ya da başka şekilde öğrenildiğinde, savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır.
Suçta zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden mağdur aleyhine işlenen suç savcılığa bildirilmelidir. Aksi takdirde, dava zamanaşımı süresi dolacağından suç ile ilgili soruşturma yapılamayacaktır.
Kişisel Verileri Başkasına Verme, Yayma veya Ele Geçirme Suçunun Cezası
TCK madde 136’ ya göre Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme, yayma veya ele geçirme suçunun cezası 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır.
Suçun konusunun, nitelikli cinsel saldırı suçu mağdurunun veya mağdur çocuk ifadelerini içeren kayıt ve görüntüler (CMKm.236/5-6) olması halinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Nitelikli Halleri (TCK 137)
a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,
b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
İşlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Yani TCK md. 136 gereği hükmedilecek hapis cezası 1/2oranında arttırılır (TCK md. 137), yani bu halde; suçun cezası, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.
Cezanın Ertelenmesi, Adli Para Cezasına Çevrilmesi veya HAGB
Kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayma veya başkasına verme suçunun hapis cezası, belli koşullarda adli para cezasına çevrilebilir.
Kişisel verileri ele geçirme, yayma veya başkasına verme suçu nedeniyle hükmedilen ceza hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkündür.
Kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayma veya başkasına verme suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.
Kişisel Verileri Başkasına Verme, Yayma veya Ele Geçirme Görevli ve Yetkili Mahkeme
Kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayma veya başkasına verme suçu bakımından görevli mahkeme asliye ceza mahkemeleridir. Yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Kişisel Verileri Başkasına Verme, Yayma veya Ele Geçirme Suçunda Avukat
Kişisel verilerin ele geçirilmesi, yayma veya başkasına verme suçu niteliği itibariyle cezalık suçlardan olması ve verilen cezaların yüksek olması nedeniyle muhakkak bir ceza avukatıyla birlikte savunmanızın yapılması lehinize olacaktır. Çalışacağınız ceza davalarına bakan avukatın nerede olduğunun ya da suçun nerede işlendiğinin hiçbir önemi yoktur. Davanız Bakırköy, Çağlayan, Kartal, Ankara yada İzmir adliyesinde görülmesi fark yaratmamaktadır. Burada önemli olan kriter çalışacağınız avukatın etkin bir şekilde savunma yapmasıdır. Bu yüzden arama yaparken ceza avukatı İstanbul, ceza avukatı Bakırköy, ceza avukatı Çağlayan, ceza avukatı Kartal diye arama yapmanıza gerek yoktur.
Ceza Hukukundan doğan uyuşmazlıklarınızın çözümünde destek ve yasal haklarınız hakkında detaylı bilgi almak için Hukuk Büromuz ile iletişime geçmeniz tavsiye olunur.