Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddettin Önlenmesine İlişkin Tedbir ve Koruma Kararları
6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Kapsamı
Bilindiği üzere konuyla ilgili olan mevzuat, 2012 yılında düzenlenmiş olan 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’dur. Bu kanunun amacı, şiddetle ilgili kanunda geçen bireyler hakkında koruma tedbirleri düzenleyipele almaktadır. Bu kanunda amaçlanan şey sadece gerçekleşen şiddet eyleminin sonlandırılmasına ilişkin olmayıp, şiddet ortaya çıkmadanda belirli tedbir ve önlemlerin de alınmasına ilişkindir.
Koruyucu (Koruma) Tedbir Kararlarından Kimler Yararlanabilir
Bu Kanunda bahsi geçen bireyler; fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri, ve tek taraflı ısrarlı takibe maruz kalan kişiler yararlanabilir.
Örnek verecek olursak; Resmi ya da imam nikahlı olduğumuz eşimiz, ana-babamız, kardeşimiz, amcamız, dayımız, kuzenimiz, eski sevgilimiz, nişanlımız, arkadaşımız, oğlumuz, kayınpederimiz, kısacası çevremizde tanıdığımız ya da tanımadığımız erkekler tarafından uğramış olduğumuz şiddet eylemlerini kapsamaktadır. Şiddete uğrayan kadın, çocuk ya da aile bireyleri korkmadan ilgili mercilere derhal başvuruda bulunmalıdır. Aksi takdirde telafisi güç zararların ortaya çıkması kaçınılmazdır.
Koruyucu (Koruma) Tedbir Kararlarının Amacı
6284 Sayılı Kanun da iki çeşit tedbir söz konusudur. Bunlar; koruma tedbirleri ve önleyici tedbirlerdir. Gerek önleyici tedbirlerin gerekse koruma tedbirlerinin amacı kadınları, çocukları, aileyi ve mağduru şiddetten korumak ve şiddet uygulayan kişiyi engellemek için çeşitli önlemlerin alınmasını mümkün kılar.
Bu kanun kapsamında yapacağımız başvurularla ilgili tüm işlemler ücretsizdir. Ayrıca koruma tedbir kararlarının alınması için hiçbir delil, tanık, belge, doktor raporu, vs. gerekli değildir. Söz konusu işlemlerin ücretsiz oluşu ve herhangi bir delil aranmamasında ki asıl gaye söz konusu kanunun uygulanmasını kolaylaştırıp ortaya çıkan şiddet eylemlerinin derhal önünün kesilmesi ve gerekli tedbir ve cezaların verilmesidir. Mevzuat gereği konuyla alakalı şikayeti yeterli görmüştür. Yani Şiddete uğrayan kadınların, çocukların, aile bireylerinin derhal kolluk birimlerine, savcılıklara veya aile mahkemelerine kolaylıkla müracaat etmesinin önünü açmıştır.
Koruyucu (Koruma) Tedbir Kararları Nasıl Alınır
Fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan mağdurların şikayeti üzerine ilgili koruyucu tedbirler alınır. Söz konusu şikayet yapılırken herhangi bir masraf alınmayacağı gibi herhangi bir delil de aranmamaktadır. Ancak elinizde bir delil bulunursa bu işinizi daha da kolaylaştırır. Örneğin; tanık, mesaj, görüntü vs. Ancak yine belirtelimki delil olmasa da ilgili koruyucu tedbirleri almak mümkündür.
Koruyucu (Koruma) Tedbirleri Veren Merciiler
Koruyucu (Koruma) tedbirleri;
- Mülki İdare amirden (vali, kaymakamlık)
- Nöbetçi Aile Mahkemelerinden
- Dolaylı olarak Kolluk birimlerinden (kolluk birimlerine yaptığınız müracaatlarda ilgili mercilere derhal bildirir ve gerekli koruma tedbirlerin alınmasını sağlar) alabiliriz. Gerçekleşen eyleminin haline münasip koruyucu tedbirler verilir.
Mülki İdare Amirinin Verdiği Koruyucu (Koruma) Tedbirler
a) Kendisin eve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması.
b) Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması.
c) Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
ç) Hayati tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya re'sen geçici koruma altına alınması.
d) Gerekli olması halinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıylaBakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkanının sağlanması, kararlarıdır.
Aile Mahkemesi Tarafından Verilen Koruyucu (Koruma) Tedbirler
a) İşyerinin değiştirilmesi.
b) Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi.
c) 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması.
ç) Korunan kişi bakımından hayati tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesidir
Bu tedbir karalarının istenmesi için aile mahkemesine başvuru yapılmalıdır.
Mülki amirden farklı olarak hakim tarafından önleyici tedbir kararları da verilebilmektedir. Bunlar ise:
a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.
b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhal uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.
c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.
ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.
d) Gerekli görülmesi halinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.
e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.
g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.
ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.
h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dahil, muayene ve tedavisinin sağlanması.
ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması,
olarak sıralanabilir.
Kolluk Kuvvetleri Tarafından verilen Koruyucu (Koruma) Tedbirler
Kanunda polis veya jandarmaya sadece acil durumlarda yani gecikmesinde sakınca bulunan hallerde sınırlı tedbirleri alma yetkisi tanınmıştır. Bunlar;
- Şiddet mağduru olan kişiye ve gerekliyse beraberinde olan çocuklara bulunulan yerde veya başka bir alanda barınma yeri oluşturulması,
- Hayati tehlike varsa, kişinin talebiyle ya da kolluk kuvvetlerinin kendiliğinden hareketiyle kadının ve mevcutsa çocuklarının koruma altına alınması şeklindedir.
Koruma kararı tedbirlerinden en önemlisi 6 aya kadar verilen evden uzaklaştırma kararıdır. Ayrıca ortak ev dışında başka bir yerde kalınıyorsa bu eve ve işyerinize şiddet uygulayan kişinin uzaklaştırılması talep edilebilirTedbir kararı ilk defasında en çok 6 ay için verilebilir. Ancak şiddet veya şiddet uygulanma tehlikesi devam ediyorsa bu kararlar tekrar tekrar uzatılabilir.
İlgilinin başvurusu üzerine koruyucu tedbir kararları en geç 1 gün içerisinde çıkmaktadır.
Şiddeti Uygulayan Kişinin Tedbir Kararına Uymaması
Şiddet gösteren kişi verilen tedbir kararına aykırılık göstermesi durumunda, tedbiri veren aile mahkemesince tedbire uymadığı gerekçesiyle zorlama hapsi kararına verebilir. Bu kararın olabilmesi için, mağdurun kolluk kuvvetlerine söz konusu aykırılığın ne zaman ve nasıl gerçekleştirildiğini bildirmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte bir dilekçeyle savcılığa ya da mahkemeye başvurmak da geçerli olmaktadır.
Hakim, karara aykırı davranan şiddet uygulayana, 3 gün ile 10 gün arasında zorlama hapsine tutulma kararı verebilmektedir.
Tedbir kararının ihlali her tekrarlandığında, zorlama hapsi süresi 15 ile 30 gün arası olmaktadır. Ancak zorlama hapsinin toplamda süresi 6 ayı geçememektedir.
Koruma Tedbir Kararına İtiraz Usulü
Hakkında İlgili yasal mevzuat gereği koruma tedbir kararlarından biri uygulanan kişi, söz konusu kararın hukuka aykırı olduğunu ya da böyle bir eylem gerçekleştirmediğini düşünüyorsa ilgili kişi bu karara itiraz edebilir.
İlgili, kararın kendine tebliğ edildiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde itirazda bulunabilir. İtiraz, Aile Mahkemesi’ne yapılmaktadır. Yapılan itiraz üzerine Aile Mahkemesi tarafından verilen karar, kesin olacaktır. Aile Mahkemesi koruma kararının devamına karar verebileceği gibi yapılan itirazın yerinde bir itiraz olduğuna da karar verebilir. Koruma kararı kişilere tebliğ olmasa da, bu durum kararın uygulanmasına engel oluşturmaz.
Yukarıdaki makalemizde de bahsedildiği üzere 6284 Sayılı Kanun gereğince toplumumuzda sürekli ortaya çıkan kadına yönelik şiddet eylemlerini tamamen ortadan kaldırılması için caydırıcı olmasa da en azından bir nebze de olsa şiddet eylemlerinin durdurulması yönünde gerekli bir mevzuattır. Bu yasanın etkin bir şekilde uygulanması için de şiddete maruz kalan kadınlar, çocuklar ve aile bireyleri korkmadan çekinmeden ilgili mercilere derhal başvurması ve koruma kararları gerekmektedir. Ayrıca herhangi bir şiddet olayının gerçekleştiğini gören bireylerde derhal ilgili birimlere ihbarda bulunması gerekmektedir.